Soa's
Wat zijn soa's en welke van deze seksueel overdraagbare aandoeningen bestaan er? Lees meer over chlamydia, hepatitis B en C, hiv en andere soa's. Denk je dat je een soa hebt? Wij zijn er voor je. Via Soapoli-online bestel je snel een soa-thuistest en krijg je persoonlijk advies voor jouw situatie. Heb je medicijnen nodig om jouw soa te voorkomen of te behandelen? Nationale Apotheek bezorgt discreet bij jou thuis.
Wat zijn soa's?
Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) krijg je door onveilige seks. Je merkt het niet altijd als je een soa hebt. Hierdoor worden aandoeningen onbewust doorgegeven aan seksuele partners. Vooral door seks zonder condoom, vergroot je je risico op een soa. Soa's zijn overdraagbaar via bloed, slijmvliescontact en blaasvocht. Slijmvliezen zitten achter in de keel, vagina, penis en anus. Maak je daar onbeschermd contact met iemand die een soa bij zich draagt, dan kan de aandoening overgedragen worden. Ook bij gebruik van dezelfde scheermesjes, naalden of spuiten is het mogelijk om bepaalde aandoeningen over te dragen. Sommige aandoeningen worden van moeder op kind overgedragen tijdens de zwangerschap of geboorte.
Soa's kunnen worden doorgegeven via bacteriën, virussen of parasieten.
Bacteriën
Chlamydia, gonorroe en syfilis zijn aandoeningen die via bacteriën worden overgedragen. Vaak gebeurt dit als je seks hebt zonder condoom. Bacteriën zijn kleine organismes die infecties veroorzaken. Ze vermenigvuldigen zich makkelijk en snel. Vaak hebben mensen een infectie zonder dat ze het doorhebben. Bacteriën nestelen zich in je slijmvliezen, waardoor er een ontsteking in de urinebuis, keel, anus of baarmoedermond ontstaat. Voorbeelden van bacteriën:
Virussen
Voorbeelden van aandoeningen die via virussen worden verspreid zijn genitale wratten, hepatitis B en C, genitale herpes en hiv. Ziektes die via virussen worden verspreid hebben een levende cel nodig om zich te vermenigvuldigen. Via seks zonder condoom of bloedcontact kunnen deze soa's worden verspreid. De bestrijding van virussen is vaak lastig. Gelukkig zijn ziektes als hiv tegenwoordig beter te remmen en zelfs te voorkomen.
Parasieten
Bij trichomonas, schurft en schaamluis heb je te maken met parasieten die de vervelende aandoeningen overdragen. Parasieten hebben mensen nodig om te overleven. De verspreiding van deze aandoeningen gebeurt niet alleen via seks, maar ook door dicht op elkaar te leven.
Gelukkig komt schaamluis niet vaak meer voor, omdat we ons veel vaker kaalscheren dan vroeger.
Bij trichomonas wordt de soa overgedragen door penetratie of naakt tegen elkaar te liggen waarbij de penis tegen de vagina komt.
Schurft wordt officieel niet als soa gezien omdat besmetting vaak in niet-seksuele omstandigheden plaatsvindt. Vooral op plekken waar mensen dicht op elkaar leven, zoals studentenhuizen, wordt schurft verspreid via het gezamenlijk gebruik van bedden, banken, kussens en dekens.
Wat zijn de symptomen van een soa?
Er bestaan verschillende seksueel overdraagbare aandoeningen die per persoon verschillende symptomen kunnen hebben. Afhankelijk van of je een mannen- of vrouwenlichaam hebt, uit een geslachtsziekte zich op verschillende manieren. Bij sommige aandoeningen merk je helemaal niets, terwijl andere ziektes wel duidelijk zichtbaar of voelbaar zijn. Heb je onveilige seks gehad of ervaar je klachten? Dan is het belangrijk om een soa-test te doen en indien nodig een behandeling te starten.
Soa-testen
Er zijn diverse soa-testen die je kunt doen om te controleren of je een seksueel overdraagbare aandoening hebt. Je kunt een onderzoek laten doen bij de huisarts of GGD. Ook is het mogelijk om een soa-thuistest te doen. Snel zelf je soa-test regelen? Je kunt meteen terecht bij Soapoli-online voor gratis testadvies, betrouwbare thuistesten en de juiste soa-behandelingen. Doe de testwijzer.
Welke soa's zijn er?
Hieronder noemen we een aantal veelvoorkomende soa's in Nederland. Bekijk ook onze soa-wijzer voor een overzicht.
Chlamydia
Van alle soa's komt chlamydia het meeste voor in Nederland. Vooral bij mensen onder de 25 jaar. Chlamydia wordt door een bacterie doorgegeven en je merkt vaak geen klachten wanneer je besmet bent met deze soa. Soms komen klachten wel voor en kun je last krijgen van pijn of een branderig gevoel bij het plassen, vocht uit de vagina of penis of pijn in je buik, ballen of balzak. Heb je klachten? Laat je dan testen. Gelukkig heeft nieuw onderzoek aangetoond dat deze soa geen schadelijke gevolgen geeft op de lange termijn. Hierdoor wordt het chlamydia-testbeleid van de GGD aangepast.
Hepatitis B en C
Hepatitis B en C zijn zeer besmettelijke infecties, waarvan het hepatitis B- of C-virus zich nestelt in de levercellen. De meeste volwassenen met hepatitis genezen vanzelf. Bij een klein deel van de volwassenen wordt de ziekte chronisch en zal een behandeling met medicijnen nodig zijn. Je kunt je laten vaccineren tegen hepatitis B. Met een hepatitis B-vaccinatie voorkom je dat je leverschade oploopt door deze soa.
Hiv
Hiv is misschien wel één van de bekendste soa's. Wereldwijd heeft het hiv-virus in het verleden veel dodelijke slachtoffers geëist. Klachten zijn soms jarenlang niet zichtbaar, terwijl het immuunsysteem van een persoon met hiv steeds verder kan worden aangetast. Hiv-remmers beschermen hiv-positieve mensen tegen aids. Met het medicijn PrEP kan een mogelijke besmetting voorkomen worden.
Syfilis
Wat vaak begint met een rood en hard plekje op de penis, vagina of anus, kan gevaarlijke gevolgen hebben als je deze soa niet laat behandelen. De symptomen van syfilis zijn niet altijd meteen duidelijk. Hierdoor nestelt de bacterie zich ongemerkt in de slijmvliezen en heb je niet door dat je besmet bent met deze soa. Na enige tijd ontstaan vlekjes over het hele lichaam en na lange tijd besmet te zijn zonder syfilis te behandelen, ontstaan ernstige ontstekingen in organen. Gelukkig is syfilis goed te behandelen.
Gonorroe
Gonorroe, ook wel druiper genoemd, is een zeer besmettelijke soa die na chlamydia het vaakst voorkomt in Nederland. De aandoening wordt veroorzaakt door een bacterie die zich nestelt in de slijmvliezen. Niet iedereen met gonorroe ervaart klachten, waardoor deze seksueel overdraagbare aandoening ongemerkt kan worden doorgegeven aan anderen.
Denk je dat je een soa hebt?
Voor een totaalpakket aan soa-zorg kun je terecht bij Soapoli-online. Je kunt ook altijd je huisarts of de GGD raadplegen. Voor vragen over medicijnen staat het team van Nationale Apotheek voor je klaar. Neem contact op via telefoon, e-mail of chat.