Wat is eczeem en hoe kun je het behandelen?

Eczeem is een veelvoorkomende, chronische huidaandoening waarbij de huid rood, droog en jeukend is. Het komt voor bij zowel kinderen als volwassenen en varieert in ernst. Hoewel eczeem niet besmettelijk is, kan het wel veel invloed hebben op je dagelijks leven. Hieronder lees je meer over de verschillende soorten eczeem, wat de oorzaak is en hoe je eczeem het beste kunt behandelen.

Wat is eczeem?

Eczeem is een verzamelnaam voor ontstekingsreacties van de huid. Bij eczeem raakt de huidbarrière verstoord, waardoor de huid sneller uitdroogt, gevoeliger wordt voor irriterende stoffen en sneller ontstoken raakt. Eczeem kan voorkomen over het hele lichaam. Door veel te krabben, kunnen wondjes ontstaan die de huid nog verder beschadigen. Typische eczeem symptomen zijn:

• Roodheid

• Schilfering

• Zwelling

• Kloofjes

• Veel jeuk.

Naar schatting hebben zo’n 820.000 Nederlanders een vorm van eczeem. Daarmee behoort eczeem tot de vijf meest voorkomende chronische aandoeningen in ons land. Bij kinderen komt het zelfs het vaakst voor, direct na astma.

Verschillende soorten eczeem

Er zijn meerdere vormen van eczeem:

• Constitutioneel eczeem: wordt ook wel atopisch eczeem genoemd en is de meest voorkomende vorm van eczeem. Deze vorm ontstaat meestal in de kindertijd en gaat vaak samen met astma of hooikoorts. Erfelijkheid speelt hier een grote rol.

• Contacteczeem: wordt veroorzaakt door contact met een stof, zoals nikkel, parfum of schoonmaakmiddelen.

• Seborroïsch eczeem: komt vooral voor op de hoofdhuid, het gezicht en achter de oren en is te herkennen aan gele, vettige schilfers.

• Dyshidrotisch eczeem: geeft kleine, jeukende blaasjes aan handen en voeten. Wordt daarom ook wel blaasjes eczeem genoemd.

• Hypostatisch eczeem: komt voor op de onderbenen en hangt samen met een slechte doorbloeding of spataderen.

Wat is de oorzaak van eczeem?

De oorzaak van eczeem verschilt per type. Meestal is er sprake van een combinatie van erfelijkheid, een verstoorde huidbarrière en externe prikkels. Ook komt eczeem vaak in golven en periodes van verbetering worden afgewisseld met opvlammingen. Mogelijke oorzaken of triggers zijn:

• Droge lucht of kou

• Stress

• Zweten of warme kleding

• Allergieën (bijv. huisstofmijt of pollen)

• Geparfumeerde verzorgingsproducten

Bij constitutioneel eczeem speelt erfelijkheid de grootste rol. Bij contacteczeem is direct contact met een bepaalde stof de boosdoener. Seborroïsch eczeem wordt waarschijnlijk mede veroorzaakt door een gist op de huid.

Wat te doen tegen eczeem?

Deze huidaandoening is meestal goed onder controle te houden met de juiste behandeling en verzorging. Het beste middel tegen eczeem is een vette, parfumvrije zalf of crème. Door dagelijks te smeren versterk je de huidbarrière. Andere effectieve maatregelen zijn:

• Vermijd triggers. Probeer bekende prikkels zoals parfum, wol of agressieve zeep te vermijden.

• Douche kort en lauw. Heet water droogt de huid uit.

• Draag luchtige, katoenen kleding. Dit voorkomt oververhitting en wrijving.

• Niet krabben en nagels kort knippen. Krabben maakt eczeem en jeuk erger. .

Wanneer bovenstaande maatregelen niet genoeg helpen, zijn er verschillende behandelingen mogelijk.

Start met een indifferent middel

Dit is een zalf of crème zonder actieve medicinale stoffen en is bedoeld om de huid te hydrateren, de barrièrefunctie te herstellen en jeuk te verminderen.

Eczeem zalf met corticosteroïden

Als een indifferent middel niet voldoende helpt, kan de arts een ontstekingsremmende crème of zalf met corticosteroïden voorschrijven. Deze zogenaamde hormoonzalf vermindert de ontsteking, roodheid en jeuk van de huid. Corticosteroïden voor de huid worden ingedeeld in vier klassen, op basis van hun sterkte:

• Klasse 1: bijvoorbeeld hydrocortison. Is geschikt voor gebruik op dunne, gevoelige huid zoals het gezicht, de hals en de huidplooien. Geschikt voor milde huidaandoeningen.

• Klasse 2: bijvoorbeeld clobetason of triamcinolon. Wordt toegepast bij matig ernstige huidaandoeningen of wanneer klasse 1 onvoldoende effect heeft.

• Klasse 3: bijvoorbeeld betamethason of mometason. Wordt voorgeschreven bij ernstige of hardnekkige huidaandoeningen op de romp of ledematen. Is niet geschikt voor langdurig gebruik op dunne huidgebieden.

• Klasse 4: bijvoorbeeld clobetasol. Wordt alleen gebruikt bij ernstige huidklachten die niet goed reageren op andere behandelingen, zoals psoriasis. Je mag het alleen gebruiken als een arts dat adviseert, en meestal maar voor een korte tijd.

Lichttherapie

Wanneer zalven onvoldoende effect hebben, kan lichttherapie helpen. Hierbij wordt de huid twee tot drie keer per week blootgesteld aan UV-licht in een speciale lichtcabine in het ziekenhuis. Dit remt de ontstekingsreactie in de huid.

Behandeling met tabletten

Als ook lichttherapie geen verbetering geeft, kan eczeem tijdelijk worden behandeld met tabletten die het afweersysteem onderdrukken. Deze medicijnen werken krachtiger dan zalf, maar geven ook een grotere kans op bijwerkingen. Daarom wordt deze behandeling pas ingezet als andere behandelingen niet voldoende helpen.

Goed om te weten: deze behandelingen kunnen eczeem niet genezen. Bij kinderen wordt eczeem uitsluitend behandeld met zalf.

Eczeem bij baby's

Eczeem komt relatief vaak voor bij baby’s. Zo'n 5 tot 10% van de baby's heeft hier last van. Deze huidaandoening begint meestal op de wangen en hoofdhuid en kan zich later uitbreiden in de huidplooien. Symptomen bij baby’s zijn:

• Rode, schilferige huid

• Jeuk

• Veel huilen of onrustig slapen.

Behandeling eczeem baby:

Om eczeem bij baby's te behandelen, kun je het volgende doen:

• Smeer dagelijks in met een neutrale, vette crème (zonder parfum of kleurstoffen).

• Vermijd prikkels zoals parfum in wasmiddel of verzorgingsproducten.

• Bij opvlammingen kan de arts een milde eczeem zalf met corticosteroïden voorschrijven.

Let op: Denk je dat voeding een rol speelt bij het eczeem van je baby? Overleg dan altijd met de arts, pas nooit zelf het dieet aan.

Medicijnen tegen eczeem bij Nationale Apotheek

Wil jij je medicijnen tegen eczeem bestellen bij Nationale Apotheek? Schrijf je in bij Nationale Apotheek en laat je medicijnen makkelijk en snel thuisbezorgen. Vraag je (huis)arts om het recept naar ons te sturen. Heb je zelf een recept ontvangen? Mail dit dan naar ons of upload een foto via de Nationale Apotheek-app om je medicijnen te bestellen. Hulp nodig? Neem contact op. Ons team staat voor je klaar.