PrEP-medicatie: wat is het?
PrEP is een betrouwbaar medicijn dat helpt voorkomen dat je hiv oploopt. Je gebruikt dit medicijn dagelijks of rondom seks, afhankelijk van wat het beste bij jou past. Hieronder lees je wat PrEP is, hoe je het gebruikt en waar je het kunt bestellen.
Wat is PrEP?
PrEP staat voor Pre-exposure prophylaxis. Het is een medicijn dat je beschermt tegen hiv. Je gebruikt dit medicijn als je seks gaat hebben met iemand die (mogelijk) hiv-positief is. Als je de pillen goed gebruikt, is het een betrouwbare manier om hiv te voorkomen.
Voor wie is PrEP bedoeld?
Dit medicijn is bedoeld voor mensen die een verhoogd risico hebben op hiv:
Mannen die seks hebben met mannen
Mensen met een hiv-positieve partner
Mensen die vaak seks hebben zonder condoom met wisselende partners
Mensen die seks hebben met iemand uit een regio waar hiv veel voorkomt
Let op: dit medicijn beschermt niet tegen andere soa's. Gebruik daarom ook een condoom.
Bekijk hier de bijsluiter voor meer informatie over het gebruik van PrEP.
Hoe werkt PrEP tegen hiv?
PrEP beschermt je lichaam tegen hiv door het virus te blokkeren. Dit medicijn bevat hiv-remmers (tenofovir en emtricitabine). Deze remmers blokkeren het virus nog vóórdat het je cellen kan binnendringen. Het enzym dat hiv nodig heeft om zich te vermenigvuldigen, wordt door dit medicijn namelijk uitgeschakeld.
Wanneer hiv nu je lichaam binnendringt, treft het cellen aan die al verzadigd zijn. Daardoor kan het virus zich niet hechten of verspreiden. Zo wordt een hiv-infectie voorkomen.
Goed om te weten: dit medicijn is het meest effectief als je het consequent gebruikt.
PrEP-medicatie: gebruik op twee manieren
Er zijn twee manieren om PrEP te gebruiken:
1. Elke dag 1 pil
Kies je voor dagelijks gebruik? Dan neem je elke dag 1 pil op hetzelfde tijdstip. Na dag 7, dus na 7 pillen, ben je volledig en continu beschermd. De eerste 7 dagen ben je dus niet beschermd tegen hiv.
Deze methode is betrouwbaar en eenvoudig: je hoeft seksueel contact niet te plannen.
Je bepaalt zelf welk moment van de dag voor jou het handigst is. Belangrijk is wel dat je de pillen elke dag op hetzelfde tijdstip neemt. Hiermee verklein je de kans dat je een pil vergeet.
2. Rondom seksueel contact
Je kunt er ook voor kiezen om PrEP alleen te slikken als je seks gaat hebben:
Neem 2 pillen tegelijk: 24 tot 2 uur vóór de seks.
Neem 1 pil 24 uur na de eerste inname.
Neem 1 pil 48 uur na de eerste inname.
Goed om te weten: neem je de eerste 2 pillen korter dan 2 uur van tevoren? Dan ben je onvoldoende beschermd.
Wat is het verschil tussen dagelijks gebruik en gebruik rondom seks?
Beide manieren beschermen je tegen hiv. Wel zijn er verschillen in hoe ze gebruikt worden en voor wie ze geschikt zijn.
Elke dag 1 pil
Deze methode is vooral geschikt als je:
Regelmatig of op onvoorspelbare momenten seks hebt.
Geen planning wil maken voor wanneer je PrEP moet innemen.
Zeker wil zijn van doorlopende bescherming.
Voordeel: je hoeft niet na te denken over timing.
Let op: je moet de pil iedere dag op hetzelfde tijdstip innemen, ook als je een tijdje geen seks hebt.
Rondom seksueel contact
Deze methode wordt vooral gebruikt bij anale seks. Het wordt ook gebruikt door mannen die seks hebben met mannen (MSM), en:
Die vooraf kunnen plannen wanneer ze seks hebben
Die PrEP liever niet dagelijks slikken
Die minder vaak seksueel contact hebben
Voordeel: je hoeft minder pillen te nemen.
Let op: je moet goed plannen en op tijd beginnen met innemen.
Hoe werkt PrEP in combinatie met andere medicijnen?
Gebruik je naast PrEP nog andere medicijnen? Overleg dan altijd met je (huis)arts of apotheker. Zij kijken of het veilig is om samen met jouw andere medicijnen te gebruiken. PrEP kan namelijk een wisselwerking hebben op medicijnen.
Lees voor gebruik altijd de bijsluiter. Zorg ervoor dat je weet hoe je de medicijnen op de juiste manier gebruikt.
Heb je vragen? Chat, bel of mail met ons. Wij helpen je graag.
Heeft PrEP bijwerkingen?
Niet iedereen krijgt bijwerkingen van PrEP.
Mogelijke bijwerkingen zijn:
Duizeligheid
Misselijkheid of overgeven
Diarree
Buikpijn of winderigheid
Vermoeidheid
Slapeloosheid
Soms huiduitslag
Deze klachten verdwijnen meestal binnen een paar dagen.
Bijwerkingen op de lange termijn
Hoewel dit medicijn over het algemeen goed verdragen wordt, kunnen er op de lange termijn bijwerkingen optreden. Dit geldt voor ieder medicijn. Bij langdurig PrEP gebruik kunnen er zeldzame effecten optreden, zoals:
Een lichte afname van de botdichtheid
Een mogelijke verandering in nierfunctie
Daarom is het belangrijk om je gezondheid regelmatig te laten controleren. Als het nodig is, past de (huis)arts de dosering of behandeling aan.
Waar kan ik PrEP kopen?
Wil je je PrEP pillen snel regelen? Je kunt meteen terecht bij zorgverleners als PrEP-poli of ZIZ:
PrEP-poli: geeft persoonlijk advies, biedt thuistesten en helpt bij het aanvragen van (herhaal)recepten.
ZIZ: biedt snelle en toegankelijke zorg. Je kunt zonder afspraak langskomen, bijvoorbeeld in Den Haag.
In samenwerking met Nationale Apotheek wordt je medicatie discreet en gratis bij je thuisbezorgd.
Wat kost PrEP en wordt het vergoed?
PrEP wordt niet vergoed door de zorgverzekering. De kosten zijn voor eigen rekening. Begeleiding door de GGD (PrEP-zorg) is wél gratis. Hieronder vallen alle afspraken en de testen op soa's, hiv en nierfunctie.
Tip: bestel je je pillen via Nationale Apotheek? Dan bestel je tegen een scherpe prijs.
PrEP bestellen via Nationale Apotheek?
Wil je je PrEP online bestellen via Nationale Apotheek ontvangen? Vraag je voorschrijver het recept naar ons te sturen. Of upload het recept via je Nationale Apotheek-account.
Je ontvangt de medicatie snel en anoniem thuis, zonder verzendkosten.
Veelgestelde vragen
Over PrEP
Wat is PrEP?
PrEP staat voor pre-expositie profylaxe. PrEP is een medicijn dat je beschermt tegen een hiv-infectie, maar alleen als je het op de juiste manier inneemt. PrEP biedt alleen bescherming als je zelf niet besmet bent met hiv.
Let op: PrEP medicatie is iets anders dan PEP. PEP is namelijk een (spoed)behandeling met medicijnen na een mogelijke hiv-besmetting.
Beschermt PrEP ook tegen andere soa's?
PrEP beschermt alleen tegen hiv. Het voorkomt niet dat je andere soa’s zoals chlamydia, gonorroe of syfilis krijgt. Daarom is het belangrijk om ook altijd condooms te gebruiken, zeker als je wisselende of nieuwe sekspartners hebt. Regelmatig testen op soa’s blijft ook belangrijk.
Wat moet ik doen als ik een PrEP-pil vergeten ben?
Ben je een pil vergeten? Wat je moet doen, hangt af van hoe je PrEP gebruikt:
Bij dagelijks gebruik
Neem de vergeten pil zo snel mogelijk in. Is het bijna tijd voor je volgende pil? Sla de vergeten pil dan over en ga door met je normale schema. Neem nooit twee pillen tegelijk.
Bij gebruik rondom seks
Ben je de eerste 2 pillen vergeten en is de seks over 2 uur of langer? Neem de pillen alsnog direct in.
Is de seks binnen 2 uur? Stel het contact uit.
Is de seks al geweest? Neem contact op met je arts voor advies.
Ben je een andere pil vergeten en is het minder dan 12 uur geleden? Neem de pil alsnog in. Is het langer dan 12 uur geleden? Neem contact op met je arts.
Voor wie is PrEP bedoeld?
PrEP beschermt je tegen een hiv-infectie en is bedoeld voor mensen die geen hiv hebben, maar een verhoogde kans hebben om het te krijgen. In Nederland geldt dit vooral voor mannen die seks zonder condoom met andere mannen hebben. PrEP medicatie kan ook worden gebruikt door vrouwen met een verhoogd risico op hiv.
Hoe werkt PrEP?
PrEP medicatie zorgt ervoor dat het hiv virus geen kans krijgt om zich in je lichaam te nestelen. PrEP bevat namelijk hiv remmers. Deze hiv remmers blokkeren een enzym dat hiv nodig heeft om zichzelf te vermenigvuldigen. Als hiv het lichaam binnendringt, komt het virus cellen tegen die al vol zitten met PrEP. Hierdoor kan het virus zich niet goed vastzetten of vermenigvuldigen, waardoor het geen infectie kan veroorzaken. Het virus sterft af voordat het zich kan verspreiden.
Hoe moet ik PrEP gebruiken?
PrEP kun je op twee manieren gebruiken. De manier waarop je seks hebt, is daarbij belangrijk:
Vaginale seks: elke dag 1 PrEP pil slikken
Heb je seks waarbij de penis in de vagina gaat (vaginale seks) met iemand die (mogelijk) hiv heeft? Of heb je regelmatig seks met iemand van wie je niet zeker weet of deze persoon hiv heeft? Dan is het het veiligst om elke dag een PrEP pil te slikken. Om de pil niet te vergeten, is het verstandig om deze op een vast tijdstip te slikken.
Goed om te weten: Je bent pas volledig beschermd vanaf dag 8 van dagelijkse inname.
Anale seks: PrEP gebruiken vóór en na de seks
Heb je seks waarbij de penis in de anus gaat (anale seks) met iemand die (mogelijk) hiv heeft? Dan kun je ervoor kiezen om PrEP alleen rondom de seks te gebruiken. Hierbij slik je in totaal 4 pillen:
Neem 2 pillen tegelijk tussen de 24 tot 2 uur vóór de seks. Neem je de pillen korter van tevoren? Dan ben je niet beschermd.
24 uur na inname van de eerste 2 pillen neem je nog 1 pil.
48 uur na inname van de eerste 2 pillen neem je de laatste pil.
Goed om te weten: sla je één van de pillen over? Dan loop je alsnog het risico op een hiv-infectie.
Heb je na 48 uur na de eerste pillen opnieuw seks met iemand die (mogelijk) hiv heeft? Dan moet je vanaf dat moment elke 24 uur een PrEP pil slikken zolang je seks hebt. Na de laatste keer seks slik je nog 2 dagen door.
Meer informatie over het gebruik van PrEP vind je in de bijsluiter.
Hoe lang moet ik PrEP slikken?
Hoe lang je PrEP moet slikken, ligt aan het soort seks dat je gaat hebben. Om tijdens de seks met de penis in de vagina (vaginale seks) beschermd te zijn, kun je PrEP maar op één manier slikken: iedere dag één pil. Heb je anale seks (seks waarbij de penis in de anus gaat)? Dan kun je PrEP op twee manieren gebruiken:
1. Dagelijks 1 pil innemen. Je bent dan vanaf dag 8 continu beschermd. Belangrijk is wel dat je de PrEP medicatie iedere dag op hetzelfde tijdstip inneemt.
2. Rondom seksueel contact. Hierbij slik je 2 pillen 24 tot 2 uur vóór de seks, 1 pil 24 uur na de eerste twee pillen en 1 pil 48 uur na de eerste twee pillen. Heb je hierna nog een keer seks met iemand die (misschien) hiv heeft? Blijf dan iedere 24 uur een PrEP pil slikken. Na de laatste keer seks, slik je nog twee dagen door. Dit is alleen veilig bij anale seks. Bij vaginale seks is dit niet veilig genoeg.
Heeft PrEP bijwerkingen?
Als je PrEP slikt, kun je last krijgen van een aantal milde bijwerkingen. Het kan zijn dat je last krijgt van één of meer van de volgende klachten. Een op de tien gebruikers heeft in het begin last van duizeligheid, misselijkheid, braken, diarree, vermoeidheid, winderigheid, buikpijn, huiduitslag en slapeloosheid. Deze bijwerkingen zijn vervelend, maar verdwijnen meestal vanzelf. Door PrEP na een maaltijd in te nemen, kun je de kans op bijwerkingen verkleinen.
Heb jij last van andere bijwerkingen of ben je ongerust? Vraag dan advies aan je apotheker of (huis)arts.
Wat kost PrEP?
Het gebruik van PrEP wordt helaas niet vergoed door je zorgverzekering. Ook niet als je aanvullend verzekerd bent. Wat de kosten precies zijn, is afhankelijk van waar je de medicatie bestelt. PrEP-poli geeft meer informatie over de kosten van PrEP. Kijk ook bij ZIZ. Hier is een duidelijk kostenoverzicht te vinden. Of bekijk de prijslijst van PrEPnu. Voor exacte prijzen van medicatie neem contact op met onze apotheek.
Hoe kan ik PrEP kopen?
PrEP is alleen op recept verkrijgbaar. Hiervoor kun je terecht bij PrEP-poli, ZIZ, de GGD of de huisarts. Vaak zien we helaas dat huisartsen deze zorg niet aanbieden en bij de GGD'en zijn er lange wachtrijen ontstaan.
Door goede samenwerkingen tussen Nationale Apotheek, PrEP-poli, ZIZ, (huis)artsen en GGD'en, kan er snel effectieve zorg worden geleverd. Hierbij wordt het proces rondom het verkrijgen van PrEP-zorg eenvoudiger en kunnen kosten worden verlaagd. Er zijn geen wachtlijsten bij PrEP-poli of ZIZ, dus je kunt er meteen terecht. Jouw medicijnen worden via Nationale Apotheek anoniem thuisbezorgd. Je betaalt hier geen verzendkosten over.
Wil je jouw PrEP medicatie direct via Nationale Apotheek bestellen? Dat kan. Ga naar de inlogpagina of log in met je DigiD om een account aan te maken. Vraag je voorschrijver om het recept direct naar onze apotheek te sturen. Heb je al een recept ontvangen? Deze upload je makkelijk via je account of mail je naar ons.
Is PrEP vrij verkrijgbaar?
In Nederland kun je PrEP niet zonder recept krijgen. Je hebt altijd een recept van een arts nodig. PrEP is een krachtig medicijn dat, om veilig en effectief te zijn, onder medische begeleiding moet worden gebruikt. Voor een recept van PrEP kun je terecht bij de PrEP-poli, ZIZ, de GGD of de huisarts.