Depressie behandelen met antidepressiva: wat je moet weten

Een depressie is meer dan je somber voelen: het verandert je leven ingrijpend. Dagelijkse activiteiten kosten veel energie en je hebt geen plezier meer in de dingen die je normaal leuk vindt. Gelukkig bestaan er verschillende behandelmethoden, waaronder antidepressiva. Antidepressiva helpen om je sombere gevoelens te verminderen en om je hersenen meer in balans te brengen. Hieronder lees je wat een depressie precies is, wat de symptomen zijn en welke soorten antidepressiva er bestaan.

Wat is een depressie?  

Een depressie is een veelvoorkomende psychische aandoening waarbij je het grootste deel van de dag somber bent. Deze sombere gevoelens houden minimaal twee weken aan. Een depressie gaat daarnaast vaak samen met gevoelens van leegte, vermoeidheid en negatieve gedachten.

Een depressie verloopt mild, matig of ernstig en heeft vaak invloed op je werk, relaties en dagelijks functioneren. Het is belangrijk om een depressie tijdig te herkennen en de juiste behandeling te krijgen, zoals therapie en medicatie in de vorm van antidepressiva. e en medicatie in de vorm van antidepressiva. 

Wat zijn de symptomen van een depressie? 

De klachten bij een depressie verschillen per persoon. Veel voorkomende symptomen zijn: 

• Aanhoudende sombere of lege gevoelens 

• Vermoeidheid en verlies van energie 

• Minder plezier of interesse in hobby's en activiteiten 

• Problemen met concentratie en geheugen 

• Schuldgevoelens of gevoelens van waardeloosheid 

• Onrust of juist geremd gedrag 

• Slaapproblemen (te veel of te weinig slapen 

• Veranderende eetlust of gewichtsschommelingen 

• Gedachten aan de dood of zelfdoding 

Diagnose van een depressie

De diagnose van een depressie wordt gesteld door een arts of psychiater. Dit wordt gedaan aan de hand van een uitgebreid gesprek en vragenlijst. Er bestaan geen lichamelijke onderzoeken om een depressie vast te stellen. Vaak wordt er wel aanvullend onderzoek gedaan om lichamelijke oorzaken van je sombere gevoelens uit te sluiten.

De behandeling van een depressie

Een behandeling bij depressie is erop gericht om de sombere gevoelens te verminderen en te voorkomen dat je terugvalt. De behandeling hangt af van de ernst van de klachten. Vaak wordt een combinatie van cognitieve gedragstherapie en antidepressiva ingezet.

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie helpt je om je negatieve gedachten om te buigen naar positieve gedachten. Hierdoor ga je je beter voelen en verandert je gedrag. Dit helpt je om positiever in het leven te staan. Deze kortdurende behandeling bestaat uit meerdere sessies en is wetenschappelijk bewezen effectief voor verschillende psychische klachten.

Hoe werkt antidepressiva?

Antidepressiva beïnvloeden de balans van bepaalde stofjes in je hersenen, zoals serotonine, noradrenaline en dopamine. Deze stofjes, ook wel neurotransmitters genoemd, zorgen ervoor dat zenuwcellen met elkaar kunnen praten en hebben daardoor invloed op hoe je je voelt en denkt. Ze hebben elk een eigen rol:

• Serotonine: beïnvloedt stemming, slaap en emoties, ook wel het ‘gelukshormoon’

• Dopamine: belangrijk voor motivatie, plezier en het beloningssysteem

• Noradrenaline: zorgt voor alertheid, concentratie en de ‘fight-or-flight’-reactie"

Bij een depressie kan er een verstoring zijn in de balans van deze drie stofjes. Antidepressiva zorgen op verschillende manieren voor een herstelde balans van de neurotransmitters. Dit kan helpen om je stemming te verbeteren en sombere gevoelens te verminderen. Afhankelijk van je symptomen wordt gekozen voor een bepaald type antidepressiva.

De meest gebruikte verschillende soorten antidepressiva

De meest gebruikte soorten antidepressiva zijn:

• SSRI's (selectieve serotonineheropnameremmers): verhogen de hoeveelheid serotonine in de hersenen en zorgen ervoor dat serotonine beter opgenomen wordt in de zenuwcellen. Voorbeelden hiervan zijn citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline.  

• TCA's (tricyclische antidepressiva): regelen de hoeveelheid serotonine en noradrenaline in de hersenen. Net als serotonine speelt noradrenaline ook een rol bij stemmingen en emoties. Wanneer je tricyclische antidepressiva slikt, vermindert je depressie en verbetert je stemming. Voorbeelden hiervan zijn amitriptyline, nortriptyline, clomipramine.

• SNRI's (serotonine-noradrenalineheropnameremmers): SNRI’s lijken op SSRI’s en helpen bij somberheid en verbeteren de stemming. Deze middelen kunnen ook gebruikt worden bij lichamelijke klachten, zoals pijn. Voorbeelden hiervan zijn venlafaxine en duloxetine.

• Mirtazapine en trazodon: zorgen voor een verhoogd serotonine en noradrenaline. Mirtazapine en trazodon kunnen je erg slaperig maken, en helpen dus ook als je moeilijk in slaap kan komen. Hierdoor voel je je minder somber, slaap je beter en krijg je meer energie overdag.

• Overige middelen: soms wordt lithium of een atypisch antipsychoticum toegevoegd bij therapieresistente depressies.

Wat zijn de bijwerkingen van antidepressiva?  

Net als alle andere medicijnen kunnen antidepressiva bijwerkingen geven. Meestal ontstaan deze al aan het begin van de behandeling, terwijl de antidepressieve werking pas na 4 tot 6 weken optreedt. Stop daarom nooit zomaar met antidepressiva, in de meeste gevallen worden de bijwerkingen minder, of verdwijnen zelfs helemaal.

Veelvoorkomende bijwerkingen: 

• Misselijk zijn

• Een droge mond

• Minder zin in seks, erectieproblemen en problemen met klaarkomen

• Slaperig zijn of juist last hebben van slapeloosheid

• Moe zijn

• Zenuwachtig voelen

• Angstig zijn

• Trillen

Het kan per geneesmiddel verschillen welke bijwerkingen voorkomen, en hoe vaak deze voorkomen.

Goed om te weten: vaak is het niet helemaal duidelijk of iets een bijwerking is of een klacht die bij een depressie hoort.

Afhankelijkheid van antidepressiva

Antidepressiva zijn bedoeld als tijdelijk hulpmiddel bij depressieve klachten. Ze veroorzaken geen echte verslaving, maar het is mogelijk dat je lichaam eraan gewend raakt. Daarom wordt er vaak al bij het starten van de behandeling gekeken wanneer je kunt stoppen. Voor de één is dat na ongeveer zes maanden, voor de ander na één tot twee jaar. Zo hoef je de medicijnen niet langer te gebruiken dan nodig.

Gaat een depressie altijd over? 

Met de juiste behandeling verbetert een depressie vaak binnen enkele maanden. Toch kan een depressie langdurig aanhouden of terugkeren. Ongeveer een derde van de mensen krijgt in het leven te maken met meerdere depressieve periodes. Vroege behandeling en goede nazorg verkleinen dit risico. Daarnaast is het belangrijk om de medicatie te blijven gebruiken zolang de arts voorschrijft.  

Antidepressiva afbouwen 

Stop nooit zomaar met antidepressiva. Het is belangrijk om dit geleidelijk en onder begeleiding van je arts te doen. Te snel stoppen veroorzaakt ontwenningsverschijnselen, zoals:

• Duizeligheid 

• Hoofdpijn 

• Prikkelbaarheid 

• Slaapproblemen 

• Griepachtige klachten 

Samen met je arts maak je een afbouwschema dat past bij het type medicijn en de duur van gebruik.

Antidepressiva bestellen bij Nationale Apotheek 

Wil jij je antidepressiva bestellen bij Nationale Apotheek? Schrijf je in en laat je medicijnen makkelijk en snel thuisbezorgen. Vraag jouw (huis)arts om het recept naar ons te sturen. Heb je zelf een recept ontvangen? Mail dit dan naar ons of upload een foto via je Nationale Apotheek-account om je medicijnen te bestellen. Hulp nodig? Neem contact op. Ons team staat voor je klaar.