COPD: Symptomen, oorzaken en behandeling

COPD is een aandoening waarbij de longen blijvend zijn aangetast. Hierdoor werkt de ademhaling minder efficiënt. Je merkt dit vaak aan kortademigheid, vaker hoesten en een afname van je conditie. Je lichaam krijgt minder zuurstof binnen en voert afvalstoffen minder goed af, waardoor inspanning sneller zwaar wordt. 

Op deze pagina lees je: 

• Wat COPD is 

• Welke klachten erbij horen 

• Welke behandeling mogelijk is 

Wat is COPD? 

COPD is een chronische ziekte en staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor longziekten waarbij de longen blijvend beschadigd zijn. Daardoor krijg je minder zuurstof binnen en nemen je longen minder goed zuurstof op. Ook adem je afvalstoffen minder makkelijk uit. Hierdoor voelt je ademhaling sneller en zwaarder en kost ademen meer moeite. Dit leidt tot minder energie. Dagelijkse bezigheden, zoals traplopen of boodschappen doen, worden daardoor zwaarder.  

Twijfel je of je COPD hebt? Doe de test van het Longfonds. 

COPD is eigenlijk niet één ziekte, maar een verzamelnaam voor: 

• Chronische bronchitis: je bronchiën (luchtpijpen) zijn steeds ontstoken. Hierdoor maakt je lichaam meer slijm aan. Dit bemoeilijkt het ademen en zorgt voor hoestklachten. 

• Longemfyseem: je longblaasjes gaan langzaam verloren. Deze longblaasjes nemen zuurstof op en voeren afvalstoffen af. Hoe minder longblaasjes je hebt, hoe lastiger het wordt om goed te ademen. Dit geeft een benauwd gevoel. 

Beide aandoeningen lijken op elkaar en komen vaak tegelijk voor. 

In cijfers 

In Nederland hebben ongeveer 550.000 mensen COPD, meestal vanaf het veertigste levensjaar. Wereldwijd staat deze ziekte op plek 4 van aandoeningen met de hoogste sterfte. In Nederland staat deze ziekte op plek 7. Ongeveer 85% van gevallen van COPD wordt veroorzaakt door roken.  

Wat zijn de symptomen van COPD? 

Veelvoorkomende klachten bij COPD zijn: 

• Vaak hoesten 

• Slijm ophoesten  

• Piepende ademhaling 

• Kortademig bij inspanning 

• Vermoeidheid 

• Benauwdheid 

• Verminderde spierkracht  

De klachten wisselen. Soms heb je goede dagen en soms slechte.  

Longaanvallen (exacerbaties) 

Een longaanval is een plotselinge verergering van je COPD-klachten. De ontsteking in je longen neemt dan snel toe. Dit is gevaarlijk, omdat je longfunctie tijdelijk verder achteruitgaat. In veel gevallen zorgen longaanvallen voor blijvende schade aan de longen.  

Hoe herken je een longaanval? 

• Ineens veel meer hoesten  

• Meer of dikker slijm, soms een andere kleur  

• Meer benauwdheid dan normaal  

• Minder energie  

• Je voelt je koortsig of grieperig  

Wat moet je doen bij een longaanval? 

Neem direct contact op met je huisarts, longverpleegkundige of verpleegkundig specialist als je klachten snel toenemen. Vaak krijg je tijdelijk extra medicijnen, zoals:  

• Een prednisonkuur  

• Antibiotica (bij een bacteriële infectie) 

Hoe eerder je een longaanval behandelt, hoe beter je herstelt. Ook wordt de kans op blijvende schade hierdoor kleiner. 

Wat zijn de oorzaken van COPD? 

Roken is de grootste risicofactor voor COPD. Ook meeroken beschadigt de longen. Heb je nooit gerookt? Dan spelen andere factoren een rol, zoals: 

• Astma, longontstekingen of andere longziekten 

• Erfelijke aandoeningen, zoals Alpha-1-antitrypsinedeficiëntie 

• Schadelijke stoffen op het werk, zoals (hout)lijm, fijnstof  of verfdampen 

• Luchtvervuiling van bijvoorbeeld uitlaatgassen en fijnstof 

Wat is het verschil met astma? 

Astma en COPD lijken soms op elkaar, maar zijn twee verschillende longziekten. 

Astma 

• Ontstekingen in de luchtwegen wisselen per periode. 

• Klachten ontstaan meestal door het inademen van prikkelende stoffen 

• Klachten komen en gaan. 

• De longen blijven meestal goed herstellen. 

• Astma begint vaak op jonge leeftijd. 

COPD 

• De longen zijn blijvend beschadigd. 

• Klachten zijn constant aanwezig en worden meestal langzaam erger. 

• Vooral kortademigheid en vermoeidheid staan centraal. 

• Ontstaat vaak na het veertigste jaar. 

Astma zelf wordt geen COPD. Wel kan iemand met ernstig astma extra longschade oplopen. Dit maakt de kans op COPD groter, vooral bij rokers. 

Behandeling van COPD 

COPD is niet te genezen. Wel zijn er behandelingen die je klachten verminderen en het verloop van de ziekte vertragen. Ook leefstijlaanpassingen helpen.  

Rook je? Dan is stoppen met roken de belangrijkste stap. Dit is de enige manier om verdere schade aan je longen te voorkomen.  

Medicijnen spelen een grote rol bij de behandeling van COPD. Ze: 

• Verbeteren de longfunctie  

• Verminderen benauwdheid  

• Verminderen hoest  

• Vertragen het verloop van de ziekte  

• Verkleinen de kans op verergering van klachten 

Luchtwegverwijders en ontstekingsremmers 

Luchtwegverwijders 

Deze medicijnen ontspannen de spiertjes rondom je luchtwegen. Daardoor worden je luchtwegen wijder en adem je makkelijker.

Er zijn twee soorten: 

• Kortwerkende luchtwegverwijders: 

Werken binnen enkele minuten en ongeveer 4–6 uur lang. 

• Langwerkende luchtwegverwijders: 

Werken gemiddeld 12 uur. 

Ontstekingsremmers 

Ontstekingsremmers (inhalatiecorticosteroïden) krijg je als er een ontsteking in je longen aanwezig is. Je merkt pas na een paar weken dat ze goed werken.  

Dit zijn onderhoudsmedicijnen. Je moet ze elke dag gebruiken, ook als je minder klachten hebt. 

Puffers 

Veel COPD-medicijnen worden ingenomen via een inhalator (puffer). Goed inhaleren is belangrijk. Alleen dan komt het medicijn op de juiste plek in je longen.  

Omdat inhaleren vaak fout gaat, zijn er speciale instructies beschikbaar. 

Laat minimaal één keer per jaar controleren of je je inhalator goed gebruikt. Verkeerd inhaleren zorgt dat het medicijn niet werkt of dat je bijwerkingen krijgt. 

Overige medicijnen bij COPD 

Soms heb je andere medicijnen nodig, zoals:   

• Medicijnen tegen allergische reacties (puffer, tablet of neusspray)  

• Antibiotica bij een longinfectie  

• Een prednisonkuur bij een longaanval  

• Slijmverdunners om taai slijm los te maken 

Leefstijladviezen bij COPD  

Naast medicijnen kun je als COPD-patiënt zelf veel doen om je longen sterker te maken. Hiermee verbeter je de kwaliteit van leven:   

• Stoppen met roken  

• Voldoende bewegen  

• Ademtechnieken oefenen  

• Gezond eten  

• Vermijd prikkels  

• Vaccinaties 

Levensverwachting bij COPD 

Veel mensen vragen zich af wat COPD betekent voor hun toekomst. COPD is een ernstige ziekte, maar de levensverwachting verschilt per persoon. Dit hangt af van: 

• Hoeveel longschade er is  

• Of je rookt  

• Hoe fit je bent  

• Of je je medicijnen goed gebruikt  

• Of je longaanvallen hebt 

COPD-medicijnen bij Nationale Apotheek 

Wil jij als patiënt of als mantelzorger medicijnen bestellen bij Nationale Apotheek? Schrijf je in en laat je medicijnen makkelijk en snel thuisbezorgen. Vraag je (huis)arts om het recept naar ons te sturen. 

Heb je zelf een recept ontvangen? Mail dit dan naar ons. Of upload een foto via je Nationale Apotheek-account om je medicijnen te bestellen. 

Hulp nodig? Neem contact op. Ons team staat voor je klaar.